De verkiezingsstrijd is officieel geopend en PVV-leider Geert Wilders kiest daarbij voor een opvallende strategie.
Terwijl veel partijen de samenwerking met hem blijven afwijzen, lanceert hij het idee van een minderheidskabinet met de PVV aan het roer. Voor critici een bron van zorg, voor zijn achterban juist een teken van lef en daadkracht.
Al jaren houden gevestigde partijen de PVV buiten de coalities. De gedachte daarachter: door uitsluiting zou de partij langzaam aan kracht verliezen. In de praktijk lijkt dit omgekeerd uit te pakken.
Veel kiezers voelen zich juist bevestigd in hun overtuiging dat hun stem niet serieus wordt genomen, en blijven trouw aan Wilders.
Het plan van Wilders
Wilders wil na de verkiezingen inzetten op een kabinet waarin de PVV de basis vormt, maar zonder vaste meerderheid.
Bij elk onderwerp zou de partij steun moeten zoeken in de Tweede Kamer, waardoor wisselende meerderheden ontstaan.
Volgens de PVV-leider is dit niet alleen een praktische oplossing voor de politieke impasse, maar ook een kans om de democratie te vernieuwen.
Een dergelijk systeem zou de oppositie meer macht geven, omdat elk voorstel afhankelijk is van steun uit de Kamer. Voorstanders zien dit als een manier om het debat opener en transparanter te maken.
Tegenstanders waarschuwen juist dat een kabinet zonder vaste meerderheid kwetsbaar is en bij ieder conflict kan wankelen.
Effect op de politieke verhoudingen
Het voorstel van Wilders zet de andere partijen onder druk. Het consequent buitensluiten van de PVV lijkt steeds minder effectief nu de partij in de peilingen blijft groeien.
Vooral de loyaliteit van de achterban valt op: waar kiezers van andere partijen vaak overstappen bij teleurstellingen, blijven PVV-stemmers de partij trouw.
Voor veel aanhangers draait die steun om de consistentie van Wilders. Al jaren legt hij nadruk op thema’s als immigratie, veiligheid en het prioriteren van Nederland. Zelfs zonder directe regeringsmacht weet hij daarmee zijn achterban te behouden.
Kans en risico
Een minderheidskabinet zou betekenen dat Geert Wilders voor elk plan steun moet vinden bij andere fracties.
Voor critici is dat vragen om bestuurlijke chaos, voor anderen juist een kans om coalitiepolitiek minder gesloten te maken.
In plaats van onderhandelingen achter de schermen, zouden kiezers beter kunnen volgen hoe partijen zich op afzonderlijke onderwerpen uitspreken.
In landen als Denemarken en Zweden bestaat meer ervaring met dit soort constructies, soms zelfs met succes.
Toch vraagt het om politieke volwassenheid en bereidheid tot samenwerking, iets waar in Den Haag traditioneel niet altijd in wordt uitgeblonken.
Vooruitblik
Of het idee werkelijkheid wordt, hangt af van de verkiezingsuitslag. Mocht de PVV de grootste partij worden, dan kan Wilders zijn plan met kracht neerleggen.
Maar zelfs als het niet zover komt, heeft hij met dit voorstel opnieuw de toon gezet in het debat: waar anderen de PVV blijven uitsluiten, presenteert hij zichzelf als degene die de Kamer juist wil betrekken.
Dat maakt het plan niet alleen een strategie om te regeren, maar ook een manier om de PVV opnieuw te profileren richting de kiezer.
